حافظهی Optane چیست؟
حافظههای Optane، نسل جدیدی از ماژولهای حافظه و از تولیدات شرکت اینتل محسوب می شوند. این حافظه ها بر روی اسلات M.2 مادربرد نصب میگردند. شرکت Intel برای بهبود تولیدات و رفع نیاز کاربران، این محصول را معرفی کرد که با هزینهای مناسب و کاربردی، موجب سرعت بخشیدن به رایانه میشود. در واقع این حافظه با عملکردی جدا از حافظهی اصلی (RAM)، سرعت کامپیوتر شما را افزایش میدهد. حافظه Optane شامل پردازندههای نسل هفتم به بالای شرکت اینتل می گردد و پردازندههای قدیمیتر، یعنی Celerom و Pentium را شامل نمیشود. در کل میتوان گفت حافظهی Optane باعث بهبود در سرعت پردازش برنامهها، نرم افزارها، بازیها و حتی بارگذاری صفحات وب میشود.
همانطور که اشاره کردیم شرکت اینتل با هدف ارتقاء سرعت، حافظههای Optane را تولید و در دسترس مردم قرار داد. حال میخواهیم به چگونگی کارکرد این نوع حافظه ها بپردازیم. ولی قبل از آن لازم است مروری بر انواع حافظههای موجود در کامپیوتر داشته باشیم.
انواع حافظهها در رایانه
اگر بخواهیم حافظهها را بر اساس چگونگی پردازش و نگهداری اطلاعات دسته بندی کنیم، دو نوع حافظهی فرار و حافظهی غیر فرار را شامل میشود. حافظهی فرار شامل حافظهی اصلی ذخیره سازی (RAM) است که در صورت قطع جریان برق، اطلاعات پردازش شده توسط نرم افزارها را ذخیره نمیکند و در نهایت پاک میشود. حافظهی جانبی رایانه، یعنی دیسک سخت (HardDisk) و دیسک حالت جامد (SSD) از نوع حافظههای غیر فرار هستند که در صورت قطع جریان برق، اطلاعات پردازش شده را داخل خود ذخیره میکنند.
به طور معمول اطلاعاتی که باید به سرعت پردازش شوند، روی حافظهی RAM ذخیره میشود تا کاربر سریعتر به آنها دسترسی پیدا کند و در نهایت سرعت اجرا بالا رود. نرم افزارها و فایلهایی که کاربر کمتر سراغشان میرود و در حال پردازش نیستند، روی حافظهی جانبی، یعنی HardDISK و SSD ذخیره میشود که سرعت پردازش در آنها کندتر از حافظهی رم است.
با وجود اینکه سرعت پردازش رم از حافظهی جانبی بیشتر است، اما یک مشکل وجود دارد. ظرفیت ذخیره سازی حافظهی رم نسبت به حافظهی جانبی کمتر است. وقتی کاربر به طور همزمان چند نرم افزار مختلف را باز میکند، حافظهی رم به سرعت پر میشود. در نتیجه به صورت خودکار بخشی از حافظهی جانبی به کمک حافظهی رم میرود و در نهایت سرعت رایانه پایین میآید. در این حالت دستگاه کند عمل میکند و ممکن است حتی باعث توقف ناگهانی نرم افزارها شود. این اتفاق ممکن است در طولانی مدت به رایانه آسیب بزند. کاربران برای رفع این مشکل معمولاً به سراغ افزایش ظرفیت رم میروند؛ اما شرکت اینتل راه حل جدیدی را برای کاربران در بازار عرضه کرد.
شرکت اینتل برای رفع این مشکل حافظهی Optane را با هزینهای مقرون به صرفه معرفی کرد.
حافظهی Optane در کامپیوتر چگونه کار میکند؟
حافظهی Optane در واقع شبیه به هردو حافظهی اصلی و جانبی است. این حافظه همانند حافظهی جانبی با قطع جریان برق، اطلاعات را ذخیره میکند و با سرعت بیشتری عملیات پردازش را انجام میدهد. در واقع حافظهی Optane به عنوان یک حافظهی پنهان، میان رم و حافظه جانبی قرار میگیرد.
حافظهی Optane از نوعی حافظه با فناوری 3D XPoint Memory استفاده میکند که سرعت و ذخیرهی Optane را بیشتر میکند. میتوان گفت حافظه Optane دارای سرعتی بیش از 10 برابر نسبت به عموم حافظههای SSD است. حافظهی غیر فرار 3D XPoint Memory نسبت به حافظهی NAND عملکرد بهتر و پیشرفتهتری دارد که در جولای 2015 به بازار عرضه شد. طبق گفتهی شرکت اینتل، 3D XPoint Memory سرعتی هزار برابر بیشتر از NAND دارد و میتوان گفت امروزه یکی از پر سرعتترین حافظههای در حال تولید است.
سازوکار حافظهی Optane چگونه است؟
شرکت اینتل یک سیستم هوش مصنوعی روی پردازندههای خود دارد. زمانی که کاربر با رایانهی خود کار میکند، این سیستم نرم افزارهای مورد استفاده کاربر را بررسی میکند و نرم افزارهای پرکاربرد و پرتکرار را تشخیص میدهد. سپس بخشی از این نرم افزارها را که نیاز به پردازش دارند، به طور خودکار در حافظهی Optane ذخیره میکند. در نتیجه سرعت پردازش این نرم افزارها بین 5 تا 10 برابر بیشتر میشود و اگر کاربر چند برنامهی مختلف را به طور همزمان باز کند، سرعت رایانه پایین نمیآید.
حافظهی Optane روی چه رایانههایی نصب و اجرا میشود؟
برای اجرای حافظهی Optane، چهار عامل مورد نیاز است:
- پردازندهی Intel Core نسل هفتم یا جدیدتر که اصلیترین عامل برای نصب و عملکرد حافظهی Optane است.
- نسخهی 64 بیت Windows® 10
- چیپست سری 200 اینتل و یا بالاتر
- نصب جدیدترین نسخه Intel Rapid Storage Technology
در حال حاضر حافظهی Optane با ظرفیتهای 16، 32، 64 گیگا بایت به فروش میرسد.
تفاوت رم و حافظهی Optane چیست؟
از لحاظ ظاهری، حافظهی Optane به پورت M.2 مادربورد وصل میشود؛ در صورتی که حافظهی رم دارای شیارهای اتصال میباشد. نوع ذخیرهی اطلاعات نیز در آنها متفاوت است. حافظهی Optane اطلاعات را به صورت دائم و حافظهی رم اطلاعات را به صورت موقت ذخیره میکند. با این حال سرعت رم از حافظهی Optane بیشتر است. به عنوان مثال در رم DDR4 2133 سرعت انتقال و پردازش دادهها تا 17 گیگا بایت بر ثانیه میرسد، در صورتی که حافظهی Optane تا حداکثر 1.45 گیگا بایت بر ثانیه سرعت دارد.
نسل جدیدی از Optaneها که به بازار معرفی شد
در ابتدا این حافظه مخصوص کامپیوترهای دسکتاپ طراحی شده بود. اما در ماه میلادی ژوئن، محصولی جدید به نام Optane Memory H20 مناسب برای لپ تاپها معرفی شد. این محصول در دو نسخه در اختیار کاربران قرار گرفته است:
- حافظه Optane اینتل با ظرفیت 32 گیگا بایت به علاوهی 512 گیگا بایت فضای ذخیره سازی
- حافظه Optane اینتل با ظرفیت 32 گیگا بایت به علاوهی 1 ترا بایت فضای ذخیره سازی
ویژگی منحصر به فردی که Optane Memory H20 از آن برخوردار است، تلفیقی از بهترین قابلیتهای Optane و QLC 3D NAND میباشد.
جمع بندی
به طور کل میتوان گفت حافظهی Optane بر اساس نیاز کاربران طراحی و ساخته شده است و تولید این نوع از حافظهها، هم برای کاربران و هم برای کارکرد رایانهها بسیار پرکاربرد و مفید میباشد. کاربران با سرعت بیشتر و عملکردی بهتری نسبت به قبل امور روزانهی خود را انجام میدهند و میتوانند با سرعت بالاتری از نرم افزارهای سنگین و پیچیده استفاده کنند.