معرفی فناوری Local Dimming در مانیتور
اگر قصد خرید یک نمایشگر جدید دارید، ممکن است با مدل‌هایی برخورد کنید که دارای فناوری Local Dimming یا تاریکی موضعی هستند. این فناوری مدل‌های مختلفی دارد که هر کدام با افزایش نسبت کنتراست تصاویر و فیلم‌ها، به بهبود کیفیت تصویر کمک می‌کند. در این مقاله تعریف و چگونگی فناوری Local Dimming، مزیت‌ها و اهمیت آن در مانیتور را بررسی می‌کنیم.
نمایشگرهای دارای نور پس زمینه LED چگونه کار می‌کنند؟
قبل از اینکه به سراغ تعریف Local Dimming برویم، ابتدا باید کمی با نحوه عملکرد نمایشگرها آشنا شویم. در حال حاضر اکثر نمایشگرهای خانگی موجود در بازار دارای نور پس زمینه LED (دیود ساطع کننده نور) هستند. به عبارتی از چراغ‌های کوچک LED در صفحه نمایش استفاده شده که نور را برای تولید تصاویر می‌تابانند.
یکی از انواع نور پس زمینه در نمایشگر، پنل LCD (صفحه نمایش کریستال مایع) است که روشن و خاموش می‌شوند تا مقدار مشخصی از نور در سطح پیکسل بتابد. با این حال حتی زمانی که پنل LCD به طور کامل خاموش باشد، نمی‌تواند همه‌ی نور LEDها را مسدود کند. به همین دلیل تلویزیون‌های LCD معمولاً نسبت کنتراست پایینی دارند و محدوده بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین بخش‌های تصویر است. می‌توان گفت در نمایشگرهایی با کنتراست کم، رنگ‌های مشکی آنطور که باید تیره و زنده نیستند و به طور کل تصویر غیر واقعی نمایش داده می‌شود. با توجه به اهمیت بالای کنتراست در نمایشگر، سازندگان قابلیتی به نام local dimming را برای بهبود کیفیت نمایش رنگ‌های تصویر در نمایشگرهای LED اضافه کردند.
برای آشنایی بیشتر با انواع صفحه‌های نمایش، می‌توانید مقاله‌ی “معرفی انواع صفحه نمایش مانیتور” را مطالعه نمایید.
فناوری Local Dimming چیست؟
Local dimming فناوری است که صفحه نمایش LED مانیتور را به مناطقی به نام zone تقسیم کرده و میزان روشنایی هرکدام را به صورت جداگانه و مستقل مدیریت می‌کند. این تکنولوژی نسبت کنتراست تلویزیون‌های LED را بهبود می‌بخشد، طوری که اگر در اتاقی تاریک فیلم تماشا کنید، کیفیت خوبی از تصویر را مشاهده خواهید کرد. در اتاق‌های روشن، نوری که از صفحه نمایش تابیده می‌شود، LEDهای سیاه را نسبتاً تاریک نشان می‌دهد. اما از آن‌جا که Local dimming روشنایی هایلایت‌ها را افزایش می‌دهد، بنابراین محتواهایی با پشتیبانی از HDR (high-dynamic range) نمایش بهتری خواهند داشت. با این حال همه‌ی نمایشگرهای LED یکسان ساخته نمی‌شوند و هرکدام می‌توانند کیفیت متفاوتی از تصویر را به تصویر بکشند.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص فناوری HDR، می‌توانید مقاله‌ی “فناوری HDR چیست؟” را مطالعه نمایید.
مقایسه‌ی فناوری Edge-Lit و Full Array Local Dimming
نمایشگرهای دارای FALD با پخش شدن LEDها در پشت صفحه، از ایجاد هاله‌ی درخشان در اطراف بخش‌های تاریک تصویر جلوگیری می‌کند.
نمایشگرهایی با فناوری Edge-Lit دارای یک ردیف از چراغ‌های LED در بالا، پایین یا کناره‌ها هستند. در حالی که نمایشگرهایی با پشتیبانی از Full Array Local Dimming (با مخفف FALD) دارای چراغ‌های LED به صورت شبکه‌ای هستند که در پشت صفحه پخش شده‌اند. مانیتورهای دارای Edge-Lit از نظر طراحی می‌توانند سبک و نازک‌تر باشند، اما از نظر روشنایی به مانیتورهای دارای Full Array Local Dimming نمی‌رسند. به علاوه مانیتور با فناوری Full Array Local Dimming در کنترل روشنایی موضعی بسیار بهتر عمل می‌کنند.
از آن‌جایی که مانیتورهای دارای Edge-Lit تمام چراغ‌های LED در کناره‌های صفحه را دارند، فعال کردن لوکال دایمینگ می‌تواند رگه‌های درخشان در اطراف برخی از قسمت‌های تاریک تصویر ایجاد کند (Blooming). اما نمایشگرهای دارای Full Array Local Dimming با پخش شدن چراغ‌های LED بیشتر در پشت صفحه بسیار دقیق‌تر خواهند بود و از ایجاد هاله‌ای درخشان در اطراف بخش‌های تاریک تصویر جلوگیری می‌کند. به عبارتی هرچه نمایشگر دارای مناطق بیشتری از Local Dimming باشد، تأثیر نور نقاط روشن بر نقاط تاریک کمتر بوده و نسبت کنتراست کلی بهبود می‌یابد.
علاوه بر این مشکل دیگری که در فناوری Local Dimming با آن روبرو خواهید شد، black crush یا از دست رفتن جزییات در مناطق تاریک تصویر است. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که Local Dimming در مانیتور موجب نمایش تیره‌تر قسمت‌های تاریک در تصویر می‌شود. درنتیجه احتمالاً دیدن جزییات در تصاویر تاریک را با مشکل روبرو خواهد کرد.
سازندگان نمایشگر برای کنترل بیشتر بر نور پس زمینه، LEDهای نمایشگرهای Mini-LED در ابعاد کوچک‌تر تولید کردند. در حالت عادی LED حدوداً 1000 میکرون (یا 0.03 اینچ) می‌باشد، درحالی که mini-LEDها حدود 100 تا 200 میکرون (0.007 اینچ) هستند. در چنین نمایشگرهایی، مناطق Local Dimming بیشتری بوده و در نتیجه نسبت کنتراست بهتر خواهد بود.
آیا نمایشگرهای OLED دارای Local Dimming هستند؟
برخلاف نمایشگرهای فعلی با پس زمینه LED، مانیتورهای OLED (دیود ساطع کننده نور ارگانیک) می‌توانند هر پیکسل را به صورت جداگانه روشن و خاموش کنند. این بدان معناست که می‌توان پیکسل‌ها را در صحنه‌های تاریک کاملاً خاموش کرد و عمیق‌ترین رنگ‌های سیاه و نسبت کنتراست تقریبا عالی را در اختیار شما قرار داد. بنابراین، مانیتورهای OLED نیازی به فناوری Local Dimming ندارند، زیرا هریک پیکسل به صورت مستقل این قابلیت را دارد.
با این حال، نمایشگرهای OLED نیز خطر سوختگی داشته و روشنایی چندانی ندارند، به همین دلیل است که برخی از تولیدکنندگان تلویزیون شروع به ساخت تلویزیون‌های میکرو LED کرده‌اند. این نمایشگرها دارای چراغ‌های LED کوچک‌تر از اندازه یک پیکسل هستند. زیرا برای هر پیکسل به یک LED قرمز، آبی و سبز نیاز دارند. این بدان معناست که یک تلویزیون 4K تقریباً به 25 میلیون چراغ Led نیاز دارد که همین موضوع در گرانی این نمایشگرها تأثیر گذار است.
برای آشنایی بیشتر با مانیتورهای OLED و Mini-LED، می‌توانید مقاله‌ی “مقایسه‌ی نمایشگرهای OLED و Mini-LED” را مطالعه نمایید.
آیا قابلیت Local Dimming اهمیت دارد؟
اگر بهترین کیفیت تصویر را می‌خواهید و تمایلی به استفاده از مانیتورهای OLED یا MicroLED ندارید، پشتیبانی مانیتور از فناوری Local Dimmng برای استفاده در طولانی مدت ارزشمند است. این فناوری طوری در تصویر موثر است که گاهی تلویزیون با نور پس زمینه LED و Local Dimmng را نمی‌توانید از تلویزیون‌های OLED تشخیص دهید.
این روزها نمایشگرها با ده‌ها یا هزاران منطقه Local Dimmng عرضه می‌شوند. با این حال یک نمایشگر با صدها zone از این فناوری احتمالاً ارزش بالایی برای خرید داشته باشند. به یاد داشته باشید که هرچه نمایشگر شما بزرگ‌تر باشد به مناطق بیشتری از Local Dimmng نیاز خواهید داشت. همچنین درصورتی که نمی‌خواهید از این فناوری استفاده کنید، می‌توانید با رفتن به تنظیمات مانیتور آن را خاموش نمایید.