پردازنده‌های نسل سیزدهم اینتل از خانواده‌ی Raptor Lake یکی از هیجان انگیزترین سخت افزارهای امسال محسوب می‌شوند. پیش از این اینتل توانست با عرضه‌ی پردازنده‌های Alder Lake برتری خود را در برخی ویژگی‌ها ثابت کند. حال با عرضه‌ی سیزدهمین نسل از پردازنده‌های خود رقابت جدی و سخت‌تری را با پردازنده‌های بهینه و قدرتمند AMD سری Ryzen 7000 آغاز نموده است.
تاریخ عرضه و قیمت خرید
اولین سری از CPUهای اینتل با معماری Raptor Lake در تاریخ 20 اکتبر 2022 (بیست و هشتم مهر ماه) وارد بازار خواهند شد. طبق اعلام اینتل، پردازنده‌های نسل سیزدهم اینتل شامل 22 پردازنده می‌شود که تنها 6 پردازنده (یعنی سری i5 و i7 و i9) تا 20 اکتبر وارد بازار خواهند شد. در خصوص قیمت گذاری نیز پردازنده‌ی Core i9-13900K با بیشترین قیمت (590 دلار) و پردازنده‌ی Core i5-13600KF با کمترین قیمت (295 دلار) به بازار عرضه می‌شوند. به احتمال زیاد با نزدیک شدن به تاریخ عرضه، قیمت‌ها تغییر و افزایش پیدا خواهند کرد.
مشخصات پردازنده‌های Raptor Lake
Raptor Lake تا حد زیادی ارتقا یافته‌ی Alder Lake است و از همان گره و معماری ترکیبی استفاده می‌کند. تعداد هسته‌های بالاتر، بهبود سرعت کلاک و افزایش ظرفیت حافظه پنهان از مزیت‌های این نسل می‌باشد. اگرچه تعداد هسته‌ها افزایش یافته، اما تنها تعداد هسته‌های E بیشتر شده. تعداد هسته‌های P ثابت است. این موضوع موجب بهبود انجام امور سنگین می‌شود. لازم به ذکر است هسته‌های E از قابلیت Hyperthreading پشتیبانی نمی‌کند. برای مثال در Core i9-13900K تعداد هسته‌ها 24 است، اما در مجموع تنها 32 رشته دارد.
در پردازنده‌های جدید اینتل، سرعت کلاک نیز افزایش یافته و پرچمدار آن، یعنی Core i9-13900K، از فرکانس 5.8 گیگاهرتز روی یک هسته واحد برخوردار می‌باشد. اینتل نسخه‌ای نمایشی از یک هسته Raptor Lake را به اشتراک گذاشته که با وجود خنک کننده‌ی LN2، به سرعت کلاک بیش از 8 گیگاهرتز رسید. این موضوع نشان می‌دهد که با توجه به قدرت پردازنده و عملکرد خنک کننده ممکن است به سرعت کلاک بیشتری دست پیدا کنید.
بزرگ‌ترین تغییری که در Raptor Lake نسبت به Alder Lake شاهد هستیم، مربوط به حافظه‌ی نهان می‌شود. پردازنده‌های جدید سری Raptor Lake، دو برابر حافظه نهان L2 بیشتر نسبت به پردازنده‌های خانواده‌ی Alder Lake دارند که قادر به ارائه‌ی عملکرد بهتر در بازی‌های حساس به حافظه نهان مانند Far Cry 6 خواهد بود. اما بازهم باید منتظر آزمایشات عملی در سیستم‌های شخص ثالث باشیم.
نقطه ضعفی که همچنان در نسل سیزده پردازنده‌های اینتل شاهد هستیم، مربوط به میزان مصرف بالای برق و توان پردازنده است. این بار با افزایش 12 واتی مصرف برق در i9 و i7 و جهش 31 واتی در i5، موضوع کمی سخت‌تر خواهد بود. در حال حاضر پردازنده‌های نسل دوازدهم اینتل هنگام پردازدش داغ می‌کنند، بنابراین قدرت اضافی و تعداد هسته‌های بیشتر احتمالاً کمک چندانی به این وضعیت نخواهند کرد. اما باز هم برای اثبات محدود شدن یا بهبود عملکرد باید منتظر نتایج آزمایشات بمانیم.
مشخصات جدیدترین پردازنده‌های اینتل از سری Raptor Lake
معماری
پردازنده‌های Raptor Lake نیز مانند سری Alder Lake، از فرآیند Intel 7 و معماری هسته‌های ترکیبی استفاده می‌کنند. معماری هسته‌های ترکیبی شامل دو گروه هسته‌های P (قدرتمند) و هسته‌های E (بهینه) می‌شود که بدون نیاز به انرژی و تولید گرمای بیشتر، عملکرد چند وظیفه‌ای را افزایش می‌دهد. هنوز مشخص نیست که اینتل از چه طراحی هسته‌ای استفاده خواهد کرد. اما طبق شایعات، برای هسته‌های e از ریز معماری Gracemont موجود در Alder Lake استفاده کرده و تنها تعدادشان را افزایش داده است. هسته‌های P نیز از ریز معماری جدید Raptor Cove برخوردار است که طبق صحبت اینتل عملکرد را بهبود خواهد بخشید.
اینتل مدعی است که با افزایش فرکانس می‌تواند از نظر تئوری ولتاژ هسته را بهینه کند و به پردازنده‌های رپتور لیک امکان سرعت کلاک بالاتر نسبت به همتایان آلدر لیک را دهد. همچنین در طراحی جدید 2 مگابایت حافظه نهان L2 در هر هسته ارائه می‌شود که دو برابر آلدر لیک است.
برای تطبیق قدرت بیشتر، اینتل از یک die بزرگ‌تر استفاده می‌کند که تعداد بیشتری از هسته‌های e را به همراه حافظه پنهان هر یک در خود جای می‌دهد. هسته‌ها و معماری‌های متفاوت آن‌ها در تراشه دور هم جمع شده‌اند. نسل سیزده پردازنده‌های اینتل از محدوده‌ی سرعت کلاک تا 900 مگاهرتز بیشتر نسبت به نسخه قبلی پشتیبانی می‌کند و از 36 مگابایت حافظه نهان L2 برخوردار می‌باشد.
عملکرد مورد انتظار
پردازنده‌های رپتور لیک با افزایش سرعت کلاک و تعداد هسته، عملکرد چشمگیری دارند و رقابت جدی‌تری با طراحی‌های به روز AMD خواهد داشت. 600 مگاهرتز در هسته‌های Raptor Cove P به سرعت پردازش اضافه شده که جهش بزرگی را در خصوص نرخ فریم مخصوص بازی‌ها به ارمغان می‌آورد. البته همیشه چنین نیست. 13900K در بسیاری از آزمایشات نسبت به AMD Ryzen 5950X برتری دارد، اما باز هم AMD در بعضی از ویژگی‌ها پرچمدار است و عملکرد بهینه‌تری از خود نشان می‌دهد. با این وجود، اینتل برای پیروز شدن در رقابت با AMD راه سختی را در پیش خواهد داشت.
از نظر بهره وری در عملکرد ممکن است نتایج با پیش بینی ما متفاوت باشد. برای مثال، تعداد زیاد هسته‌ها در پردازنده‌های رده بالای اینتل (مانند 24 هسته در سری 13900K) باید عملکرد بهتری نسبت به همه‌ی پردازنده‌های AMD در برخی از حجم‌های کاری تولید محتوا ارائه دهد. اینتل ادعا می‌کند که در برخی امور پردازنده‌ی 13900K تا 70 درصد سریع‌تر از 12900K عمل می‌کند. 13900K همچنین دارای شتاب تخصصی در نرم افزارهای فتوشاپ و بلندر است که 30 درصد بهبود عملکرد در پردازش‌های خاص مربوط به محتوا ارائه می‌دهد. با این حال برای نظر قطعی در خصوص رقابت آخرین نسل AMD با جدیدترین نسل Intel باید منتظر آزمایشات و بررسی‌های مختلف در آینده بمانیم.
اینتل ادعا می‌کند که پردازنده‌ی سری 13900K عملکرد چند رشته‌ای مانند 12900K با توان 65W به دست خواهد آورد که تنها 25 درصد از توان 12900K برای همان مقدار عملکرد است. از این نظر، پردازنده‌های Raptor Lake می‌تواند برای سیستم‌هایی که به دنبال عملکرد بهینه و توان مصرفی کم هستند مناسب باشد.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص پردازنده‌های Intel و AMD، می‌توانید مقاله‌ی “مقایسه‌ی پردازنده‌های Intel و AMD” را مطالعه نمایید.
پردازنده‌ی Core i9-13900K از خانواده‌ی Raptor Lake، رده بالاترین مدل در این سری محسوب می‌شود
مادربرد و چیپست
در این بخش یک خبر خوب برای شما داریم. گیمرهایی که از پردازنده‌های سری Alder Lake استفاده می‌کنند و قصد ارتقای آن به پردازنده‌ی سری Raptor Lake را دارند، می‌توانند از همان سوکت LGA 1700 استفاده کنند. بنابراین اکثر مادربردهای Z690 از پردازنده‌های نسل سیزدهم پشتیبانی می‌کنند.
صرف نظر از چیپست، تا زمانی که مادربرد سیستم شما از استاندارد حافظه‌ای مورد نظرتان پشتیبانی کند، می‌توانید از حافظه DDR4 یا DDR5 استفاده نمایید. اگرچه بسیاری از مادربردهای Z690 قبلاً از پردازنده‌های نسل سیزدهم پشتیبانی می‌کنند، اما اکثر بردهای سری B و سری H این قابلیت را ندارند. پس بهتر است پیش از خرید مادربرد و امکان پشتیبانی آن را بررسی نمایید.
منبع خبر: